Kościół rzymskokatolicki pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Dąbrowie Białostockiej
Parafia w Dąbrowie Białostockiej (obecnie św. Stanisława Biskupa i Męczennika) została erygowana w 1595 roku. Fundatorem był król Zygmunt III Waza i w kolacji królewskiej parafia pozostawała do ostatniego rozbioru Polski. Pierwszy kościół zbudowano w części wsi Małyszówka zwanej Dąbrową. Tę nazwę przeniesiono następnie na jurydykę (dobra ziemskie) plebana, a później na część osady sąsiadującą ze wsią Jasionówka - dzisiaj miasto Dąbrowa. Kolejne kościoły, które budowano na tym miejscu były drewniane. Świątynia wzniesiona w 1728 roku założona była na rzucie krzyża, utworzonego przez dwie boczne kaplice stanowiące jakby ramiona transeptu, nie posiadała wież. Przetrwała do początku XX stulecia, czyli bardzo długo jak na kościół drewniany.
W 1894 roku przybył do Dąbrowy ks. Józef Fordon, dzisiaj znany bardziej pod swym późniejszym imieniem zakonnym – Melchior. Widząc stary drewniany kościół i parafię liczącą około dziesięć tysięcy wiernych powziął myśl o budowie nowej, murowanej świątyni. Jego starania u władz carskich o uzyskanie pozwolenia na budowę trwały prawie dwa lata. Wreszcie plany wykonane przez grodzieńskiego architekta Wacława Chróścickiego zostały zatwierdzone i w 1897 roku budowa ruszyła. Koszt przedsięwzięcia ponieśli głównie parafianie, którzy wnosili składki pieniężne oraz pracowali przy zwożeniu materiałów budowlanych i murarce. Kościół poświęcono 3 maja 1902 roku. W czasie uroczystości dziekanowi sokólskiemu, ks. Anzelmowi Noniewiczowi została dostarczona depesza, w której carski naczelnik powiatu zakazywał poświęcenia kościoła. Mimo tego uroczystość przebiegła zgodnie z planem. Jednak na drugi dzień do Dąbrowy dotarła pogłoska, jakoby prawosławne zakonnice z Różanegostoku zamierzały odebrać nowy kościół, aby zamienić go na cerkiew, pozostawiając parafianom stary, XVIII-wieczny, w którym do tej pory odbywały się nabożeństwa. Mieszkańcy Dąbrowy podjęli natychmiastową decyzję i w nocy z 4 na 5 maja rozebrali starą, drewnianą świątynię, rozwożąc pozyskane z niej drewno po całej parafii. W 1905 roku na miejscu ołtarza głównego starego kościoła ufundowano neogotycką kapliczkę, która stoi do dziś na cmentarzu przykościelnym.
Murowana świątynia p.w. św. Stanisława łączy w sobie cechy neogotyku i neoromanizmu. Należy do tzw. wiejskich katedr, wznoszonych na przełomie XIX i XX wieku na ziemiach zabranych, dlatego jej wygląd inspirowany był architekturą średniowieczną, kojarzoną wówczas z katolicyzmem. Jest to kościół trójnawowy, halowy (posiadający nawy równej wysokości), o fasadzie zwieńczonej dwiema smukłymi wieżami. Centralnym punktem fasady jest okrągłe okno wypełnione witrażem – rozeta oraz neoromański portal, w którego tympanonie widnieje płaskorzeźbione wyobrażenie wskrzeszenia Piotrowina przez biskupa Stanisława. Wnętrze pokryte jest ornamentalną polichromią, a uwagę zwraca zwłaszcza dekoracja sklepień wymalowanych w gwiazdy na tle błękitnego nieba. Ołtarze pochodzą z okresu pierwszego czterdziestolecia XX wieku. Neogotycki ołtarz główny datowany jest na 1903 roku. W jego centrum mieści się grupa Ukrzyżowania, której centrum stanowi XVIII-wieczny krucyfiks. Jeden z bocznych ołtarzy, z obrazem św. Teresy, ufundował Sługa Boży o. Melchior Józef Fordon, dawny proboszcz dąbrowski, który w 1910 roku wstąpił do zakonu franciszkanów.
W 1894 roku przybył do Dąbrowy ks. Józef Fordon, dzisiaj znany bardziej pod swym późniejszym imieniem zakonnym – Melchior. Widząc stary drewniany kościół i parafię liczącą około dziesięć tysięcy wiernych powziął myśl o budowie nowej, murowanej świątyni. Jego starania u władz carskich o uzyskanie pozwolenia na budowę trwały prawie dwa lata. Wreszcie plany wykonane przez grodzieńskiego architekta Wacława Chróścickiego zostały zatwierdzone i w 1897 roku budowa ruszyła. Koszt przedsięwzięcia ponieśli głównie parafianie, którzy wnosili składki pieniężne oraz pracowali przy zwożeniu materiałów budowlanych i murarce. Kościół poświęcono 3 maja 1902 roku. W czasie uroczystości dziekanowi sokólskiemu, ks. Anzelmowi Noniewiczowi została dostarczona depesza, w której carski naczelnik powiatu zakazywał poświęcenia kościoła. Mimo tego uroczystość przebiegła zgodnie z planem. Jednak na drugi dzień do Dąbrowy dotarła pogłoska, jakoby prawosławne zakonnice z Różanegostoku zamierzały odebrać nowy kościół, aby zamienić go na cerkiew, pozostawiając parafianom stary, XVIII-wieczny, w którym do tej pory odbywały się nabożeństwa. Mieszkańcy Dąbrowy podjęli natychmiastową decyzję i w nocy z 4 na 5 maja rozebrali starą, drewnianą świątynię, rozwożąc pozyskane z niej drewno po całej parafii. W 1905 roku na miejscu ołtarza głównego starego kościoła ufundowano neogotycką kapliczkę, która stoi do dziś na cmentarzu przykościelnym.
Murowana świątynia p.w. św. Stanisława łączy w sobie cechy neogotyku i neoromanizmu. Należy do tzw. wiejskich katedr, wznoszonych na przełomie XIX i XX wieku na ziemiach zabranych, dlatego jej wygląd inspirowany był architekturą średniowieczną, kojarzoną wówczas z katolicyzmem. Jest to kościół trójnawowy, halowy (posiadający nawy równej wysokości), o fasadzie zwieńczonej dwiema smukłymi wieżami. Centralnym punktem fasady jest okrągłe okno wypełnione witrażem – rozeta oraz neoromański portal, w którego tympanonie widnieje płaskorzeźbione wyobrażenie wskrzeszenia Piotrowina przez biskupa Stanisława. Wnętrze pokryte jest ornamentalną polichromią, a uwagę zwraca zwłaszcza dekoracja sklepień wymalowanych w gwiazdy na tle błękitnego nieba. Ołtarze pochodzą z okresu pierwszego czterdziestolecia XX wieku. Neogotycki ołtarz główny datowany jest na 1903 roku. W jego centrum mieści się grupa Ukrzyżowania, której centrum stanowi XVIII-wieczny krucyfiks. Jeden z bocznych ołtarzy, z obrazem św. Teresy, ufundował Sługa Boży o. Melchior Józef Fordon, dawny proboszcz dąbrowski, który w 1910 roku wstąpił do zakonu franciszkanów.
Galeria zdjęć
