Szlak pieszy PL-2577-z "Kumiałka - Biebrza" znaki zielone - 66 km

Szlak pieszy "Kumiałka-Biebrza" zaczyna się w Janowie i do Korycina biegnie wzdłuż rzeki Kumialka. Po drodze będziemy mieli okazję zobaczyć ciekawe wczesnośredniowieczne grodziska w Aulakowszczyźnie, Milewszczyźnie oraz młyny wodne w Sitawce, Romaszówce i Rudce.
Dalej trasa prowadzi z Korycina do Suchowoli przez sosnowe lasy oraz łąki nad rzeką Brzozówką, stanowiące skraj Biebrzańskiego Parku Narodowego. Ten odcinek to dodatkowy walor szlaku, cenny szczególnie dla miłośnika przyrody /liczne gatunki ptaków/. Zainteresowani historią odnajdą jej akcenty we wsiach Karpowicze i Okopy. Tereny przez które szlak biegnie to przyszłe zagłębie agroturystyczne. Przyzagrodowe oczyszczalnie ścieków, szczególnie liczne w gminie Korycin, zapewniają czystość wód w tej części województwa. Szlak pieszy ma długość 66 km i został tak poprowadzony, by można go było pokonywać etapami, gdyż biegnie przez miejscowości połączone komunikacją PKS.



0km JANÓW - wieś, dawniej miasto, siedziba urzędu gminy, położona nad rzeką Kumiałką przy szosie Korycin- ­Sokółka. Pierwsze osadnictwo na przeł. XVII/XVIIIw. Dawna nazwa - Przybudek /od bud smolarzy w puszczy/. Nazwa Janów występuje od 1715r. Prawa miejskie od 1791, utracone pod koniec XIXw. Rozwój miasta w XVIII/XIXw /działalność podskarbiego nadwornego litewskiego ­A.Tyzenhauza/, siedziba klucza dóbr, kilka manufaktur. Obecnie Janów jest ośrodkiem tkactwa ludowego - dywany dwuosnowowe, biegnie tędy szlak wycieczkowy "Śladami rękodzieła ludowego". Neoromański kościół p.w.św.Jerzego z 1904r. W Gminnym Ośrodku Kultury - szkoła tkactwa ludowego. Przystanek PKS.
Szlak bierze początek przy przystanku PKS. Z placu przed kościołem skręcamy w prawo w ul. Białostocką. Podążamy w stronę cmentarza po prawej mijając Gminny Ośrodek Kultury i szkołę. Za cmentarzem skręcamy w lewo. Szosą dochodzimy do młyna Sitawka.

2,0 km MŁYN SITAWKA - młyn wodny z okresu międzywojennego, zbudowano nad
rzeką Kumiałką. Drogą gruntową w kierunku północnym wracamy znów do Janowa.

4,0 km JANÓW - Po skręcie w lewo idziemy w kierunku centrum miejscowości i obchodzimy kościół od strony północnej. Szosą Janów - Korycin dochodzimy do położonego nad rzeką Kumiałką, ok. 1,5 km od siedziby gminy klubu "Panderoza".

5,5km KLUB "PANDEROZA" - to stolica disco polo, tu odbywają się słynne w województwie dyskoteki z udziałem czołowych zespołów tego nurtu muzyki.
Przy klubie, obok ogrodzenia posesji poruszamy się wzdłuż biegu rzeki Kumiałki. Idąc tzw. ścieżkami wędkars­kimi dochodzimy do brodu, gdzie po przekroczeniu rzeki posuwamy się jej drugim brzegiem. Skręcając w lewo, przez kładkę, wchodzimy do Jasionowej Doliny.

7,0 km JASIONOWA DOLINA - wieś powstała w XVII/XVIIIw w czasie kolonizacji Puszczy Kuźnickiej. W pobliżu wsi kilkanaście kurhanów z V-VIw., przy głównej drodze wiejskiej obok murowanej kapliczki ciekawy krzyż drew­niany. Przystanek PKS - 300m.
Drogą brukową biegnącą przez wieś dochodzimy za znakami do mostu na Kumiałce. Schodzimy z drogi w lewo ścieżką wzdłuż ściany lasu dochodząc do brzegu rzeki. Znów posuwamy się ścieżkami wędkarskimi za znakami, pięknymi, nadrzecznymi łąkami. Po drodze musimy pokonać kilka wąskich rowów odwadniających łąki. Na wysokości widocznych po prawej stronie rzeki zabudowań wsi Romaszówka odchodzimy od rzeki i wzdłuż linii wierzb na poboczu drogi gospodarskiej zbliżamy się do pojedyn­czych zabudowań. Przed nimi skręcamy w lewo i ścieżką przez łąkę dochodzimy do szosy we wsi Zabrodzie.

11,0km ZABRODZIE - wieś założona w XVIIw., przy szosie Janów­-Korycin. Dawne dobra królewskie. We wsi kilka drewnianch krzyży wotywnych oraz pochodzący z lat 30-tych XXw. budynek szkoły o ciekawej, przypominającej polski dwór szlachecki architekturze. Przystanek PKS.Skręcamy w lewo i szosą po przejściu 500m dochodzimy do kol. Romaszkówka.

11,5km ROMASZKÓWKA - to kilka gospodarstw usytuowanych nieopodal czynnego młyna, zasilanego energią elektryczną. Rozwidlenie rzeki na dwa koryta świadczy o tym, że był tu niegdyś młyn wodny. Przystanek PKS. Szlak schodzi z szosy w prawo, w żwirową drogę biegnącą na południe. Idziemy żwirówką, później za zna­kami przez młody lasek aż do skrajnych zabudowań wsi Szumowo.

14,0km SZUMOWO - wieś z pocz.XVIIw w dawnej Puszczy Kuźnic­kiej w dobrach królewskich. Nazwa od osadnika - Szuma. We wsi kilka krzyży wotywnych drewnianych i metalowych. W kierunku wschodnim ciekawe krajobrazowo Wzgórza Szumowskie.
Z drogi żwirowej skręcamy w prawo dochodząc do projektowanego pola biwakowego. Idąc wzdłuż rzeki, dalej przez fragment pola ornego po skręcie w prawo wychodzimy znów na żwirówkę. Drogą tą idziemy w kier. południowym i po przejściu ok. 700m ponownie schodzimy do rzeki. Tu zaplanowano następne pole biwakowe. Stąd widać skraj wsi Aulakowszczyzna.

15,5km AULAKOWSZCZYZNA - wieś z pocz.XVIIw, dawne dobra kró­lewskie klucza kumialskiego. Dobrze zachowane grodzisko średniowieczne, z widocznymi wałami, także podgrodziska. Przystanek PKS.
Szlak prowadzi przez grodzisko do szosy asfaltowej na skraju wsi. Skręcamy w prawo i po przejściu ok. 1 km dochodzimy do wsi Gorszczyzna.

16,5km GORSZCZYZNA - niewielka wieś, jak inne wzdłuż Kumiałki założona w wieku XVII. Przystanek PKS.
Z szosy skręcamy w prawo /nie wchodzimy do wsi/. Drogą zagumienną podążamy w kierunku rzeki. Przekraczamy rzekę kładką i skręcamy w lewo. Idziemy wzdłuż brzegów rzeki, która na tym odcinku miejscami ma charakter rzeki górskiej. Łąkami nadrzecznymi dochodzimy do mostu we wsi Milewszczyzna.

18,0km MILEWSZCZYZNA - wieś XVII-wieczna, dawniej był tu młyn wodny. Grodzisko średniowieczne na miejscu którego opuszczone zabudowania gospodarcze. Dobre miejsce biwa­kowe.
Drogą żwirową w kierunku północnym dochodzimy do skrzyżowania, skręcamy w lewo a po przejściu oko 300m ponownie w lewo w drogę gospodarską. Doprowadzi na ona do wsi Rudka.

20,5km RUDKA- wieś XVII-wieczna nad rzeką Kumiałką. Nazwę zawdzięcza rudzie darniowej występującej w niewielkich ilościach na łąkach. Najciekawszym obiektem we wsi jest drewniany młyn wodny położony na starodawnej grobli. Młyn ten obecnie zamieniono w obiekt o charakterze turys­tycznym /miejsca noclegowe/. Przystanek PKS.
Od młyna idziemy w kierunku południowym do szosy, tu skręcamy w prawo w kierunku widocznego kościoła korycińskiego. Naprzeciw cmentarza schodzimy z drogi w prawo, w ścieżkę biegnącą przez dawny park plebański, założony w XVIIIw. Mijając po lewej kościół dochodzimy do Korycina.

22,5km KORYCIN - wieś gminna, zał. w poł.XVIIw jako wieś osoczników broniących Puszczy Kuźnickiej od strony Podlasia. Pierwotna nazwa Dąbrówka-Kumiałka. Obecna nazwa pochodzi od kory, którą kryto dachy lub co bardziej prawdopodobne od położenia w korycie rzeki Kumiałki. Prawa miejskie magdeburskie w roku 1671, utracone pod koniec  XIXw. Do dziś zachowany XVII-wieczny układ urba­nistyczny. Kościół p.w. Podwyższenia i Znalezienia Św. Krzyża, neogotyk z 1905r, usytuowany na wzgórzu, jest widoczny ze wszystkich stron z odległości kilku km. Za plebanią XVIII-wieczny park. W centrum miejscowości na skwerze dwa pomniki, jeden z herbem Korycina, drugi poświęcony rocznicy odzyskania niepodległości po okresie zaborów. Przystanek PKS.
Na rynku skręcamy w lewo i wychodzimy drogą grun­tową w kierunku płd. Po przejściu ok. 700m skręcamy w drogę gospodarską w prawo. Z lewej strony będziemy mijać widoczny w odległości 200m od szlaku zagajnik, w którym znajdują się pozostałości cmentarza żydowskiego. Następnie przecinamy drogę asfaltową obok zabudowań i podążając drogą polną dochodzimy do lasku Borki. Szlak prowadzi ścieżkami w sosnowym lesie-aż do koloni Mielniki. Zostawiając po prawej stronie zabudowania wchodzimy na łąki. Posuwamy się w kierunku widocznych trzcinowisk- tam łączą się Kumiałka i Brzozówka. Przechodzimy najpierw kładkę, potem most stalowy, na Brzozówce i podążamy w kierunku wschodnim. W młodym lasku sosnowym, na górce po lewej stronie szlaku znaj­duje się zniszczony już cmentarz wojskowy z okresu I wojny światowej. Skręcamy w lewo, dalej drogą wśród łąk a następnie całych lasków dochodzimy do szosy Białystok - Augustów. Jesteśmy na skraju wsi Zagórze.

32,5km ZAGÓRZE - wieś zał. w XVIIw jako osada osoczników strzegących dawnej Puszczy Kuźnickiej. Nazwa od położe­nia za górą. Typowa ulicówka z domami ustawionymi szczytem do drogi głównej. Wart obejrzenia ciekawy wiatrak przy szosie oraz kilka krzyży wotywnych i kap­liczka. Przystanek PKS.
Przy pierwszych zabudowaniach skręcamy w prawo w drogę żwirową. Podążamy w kierunku wschodnim a po przej­ściu oko 1,5 km szlak skręca w lewo. Drogą gospodarską wśród pól idziemy na północ do wsi Skindzierz.

38,5km SKINDZIERZ - kolejna na trasie wieś XVII-wieczna zało­żona jako osada osoczników. Należała do leśnictwa sokól­skiego a potem jako królewszczyzna do klucza kumialskie­go. Nazwa niewątpliwie pochodzenia bałtyjskiego. We wsi przy szosie Białystok - Augustów zabytkowy wiatrak, kapliczka murowana i kilka krzyży wotywnych. Przystanek PKS.
Idziemy poboczem szosy przez wieś w kier. północnym i za ostatnimi zabudowaniami skręcamy w lewo w drogę gospodarską, która prowadzi do widocznej w oddali wsi Trzyrzecze.

41,0km TRZYRZECZE - wieś średniej wielkości w odległości 1,5 km od szosy Białystok - Augustów. Nazwa pochodzi od trzech bezimiennych strumieni, dopływów Brzozówki. Powstała w XVIIw. Dawny majątek Mitranowskich, później Zygmuntowskich, rozparcelowany W 1944r. Zachowane dwie XIX- wieczne obory i resztki parku, kilka krzyży wotyw­nych.
Drogą żwirową wśród łąk idziemy w kier. północnym i po przejściu oko 5 km dochodzimy do stalowego mostu na rz. Brzozówce. Stąd szlak prowadzi na wschód. Dochodzimy do drogi łączącej Jatwieź Wielką i Małą.

49,0 km JATWIEŹ MAŁA - wieś powstała w XVw w czasie koloni­zacji pasa puszcz królewskich. Pochodzenie nazwy praw­dopodobnie od osadników jaćwieskich. W końcu XVIIIw wieś nosi nazwę Jac, a wcześniej Nowosiółki. Obok cmentarzysko średniowieczne zwane przez miejscową ludność "pogańskimi mogiłkami". Ciekawa kapliczka słu­powa, kilka krzyży wotywnych. Przystanek PKS. Na północnym krańcu wsi wchodzimy w drogę brukową. Idziemy nią wśród łąk i pól do szosy asfaltowej. Skrę­cając w prawo dochodzimy do Karpowicz.

52,0 km KARPOWICZE –duża wieś przy szosie Dąbrowa Białostoc­ka . Powstała na pocz. XVIw. Początkowo zwała się Brzozowa a od XVIIw, od nazwiska właścicieli ­ Karpowicze. Wieś należała do rodu Karpów już w XVIwistnieje tu dwór/, w poło XIXw do Szumkowskich. Za udział w powstaniutyczniowym majątek został przymu­sowo sprzedany a kościół z 1773r zamknięty a następnie rozebrany. W końcu XIXw majątkiem włada rodzina Krej­bichów, po 1944rr dobra te rozparcelowano o We wsi kap­liczka murowana z 1915r, kilka krzyży, w tym dwa żeliw­no kamienne z II poł. XIXw. W miejscu dawnego założenia dworskiego - kapliczką słupowa.Przystanek PKS. Za wsią, po  przejściu asfaltową drogą przez most na Brzozówce, schodzimy skarpą w lewo i idziemy ścież­ką wzdłuż biegu rzeki. Po ok. 210m skręcamy za znakami w prawo i prostą żwirową drogą wśród łąk podążamy w kier. wschodnim. Droga ta jest granicą otuliny Biebrzańskiego Parku Narodowego. Widomym znakiem jest bo­gactwo gatunków ptaków wodno-błotnych, których obecność uatrakcyjnia wędrówkę. Po dojściu do szosy asfaltowej skręcamy w lewo i po ok. 2 km osiągamy płn. skraj Suchowoli. Jest to 58 km. szlaku. Przecinamy szosę Białystok - Augustów i drogą żwirową podążamy w kier. północno-wschodnim. Osiągamy wieś Okopy.

62,0km OKOPY - nieduża wieś powstała w XVIw w czasie zasied­lania Puszczy Nowodworskiej, należała do ekonomii gro­dzieńskiej. Nazwa wsi od kurhanów średniowiecznych zwanych przez miejscową ludność "okopami". Znana w kraju jako miejsce urodzenia księdza Jerzego Popie­łuszki. Do zwiedzana dom, w którym się on urodził, głaz z tablicą pamiątkową poświęconą księdzu, kaplicz­ka obok głazu. Dwa kurhany w pobliżu wsi, kilka zabyt­kowych krzyży wotywnych. Podążamy za wsią w kier. południowym i po dojściu do szosy asfaltowej skręcamy w prawo. Przed nami Sucho­wola.

66,0km SUCHOWOLA - miasto nad rzeką Olszanką. Powstała w XVIw w czasie zasiedlania królewskiej Puszczy Nowod­worskiej. Nazwa związana z powstaniem na tzw. "suchym korzeniu" tj. na zrębie, drugi człon - wola - od dania wolnego czasu na spłacenie czynszu i innych powinności.W 1777 uzyskuje prawa miejskie. Do aktywizacji handlu i drobnego przemysłu przyczyniają się Żydzi sprowadze­ni tu na podstawie przywileju króla Augusta II. W poł. XVIIIw pojawia się o miejscowości opinia jako o Geograficznym Środku Europy. Suchowola w wiekach XVII i XVIII słynie z handlu zbożem i bydłem, szczególnie zaś końmi. Prawa miejskie traci w 1950r, ponownie uzyskuje w 1997r Zabytki: klasycystyczny kościół p.w. św. Piotra i Pawła z 1885r, sze­reg budynków murowanych z końca XIX i pocz. XXw, głaz i tablica informująca o środku Europy, łuk stalowy o ażurowej konstrukcji - element ołtarza polowego na lotnisku Krywlany w Białymstoku w czasie wizyty  papieża Jana Pawła II w 1991r. Przystanek PKS.