Goniądz

Gmina Goniądz położona jest w powiecie monieckim, województwie podlaskim. W latach 1975-1998 administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego. Zajmuje 376,68km2 powierzchni kraju. Jej obszar rozciąga się wzdłuż rzeki Biebrzy, a miasteczko Goniądz będące siedzibą władz samorządowych leży na Wysoczyźnie Białostockiej na skraju Kotliny Biebrzańskiej, przy turystycznym szlaku wodnym Biebrzy łączącym jeziora Równiny Augustowskiej i Pojeziorza Ełckiego z Narwią.
Początki miasta sięgają rządów książąt mazowieckich w XIV w. na ziemiach między Narwią a Biebrzą. Jak głosi jedna z legend to właśnie miejsce obrał sobie jeden z królów Polski będąc na polowaniu goniąc jelenia odłączył się od swojej drużyny i zbłądził. Ujrzał przed sobą wzgórze, na którym postanowił odpocząć, wjechawszy na wzniesienie zobaczył małą osadę i przepiękny widok doliny Biebrzy ( w pierwotnej wersji nazywała się Bobrą). Zauroczony pięknem okolicy i błogą ciszą jaka ją otaczała, postanowił zostać. Opuszczoną osade przyłączył do swoich ziem dając nazwę Goniąc, która z czasem zmieniła się na Goniądz.


Pierwszą pisaną wzmiankę o Goniądzu stolicy powiatu odnotowano 14.08.1358 roku podczas zatwierdzenia ugody dotyczącej wytyczenia granicy między Litwą a Mazowszem przez Kiejstuta księcia litewskiego z Ziemowitem Trojdenowiczem, księciem mazowieckim. Podczas I wojny światowej miasto zostało zniszczone przez działania wojenne ze względu na biegnącą po rzece Biebrzy linię frontu. W 1921 r. zniszczony zostaje przez pożar zabytkowy kościół parafialny św. Agnieszki z 1779 r. Na jego miejscu ks. Adam Abramowicz buduje nową świątynię, którą konsekrowano 15.09.1924 r.
Okupacja sowiecka (1939-1941 r.) i okupacja niemiecka (1941-1944 r.) to tragiczne wydarzenia w dziejach miasta. Masowe aresztowania ludności, deportacje, rozstrzeliwania i wywózka na roboty przymusowe. Okres po II wojnie światowej to czas odbudowy ze zniszczeń wojennych ponieważ miasto przez pięć miesięcy, do wyzwolenia go przez wojska radzieckie znajdowało się na linii frontu. Obecnie Goniądz jest dwutysięcznym, typowo rolniczym miasteczkiem, blisko 60% powierzchni gminy leży na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego.
